Wat?
Een perfect bevochtigd oogoppervlak is essentieel voor een perfect zicht en voor een perfect comfortabel gevoel tijdens het kijken.
Traanvocht dat evenwichtig is samengesteld uit de juiste percentages lipiden, vocht, eiwitten, slijm, electrolyten en vitaminen houdt het oogoppervlak vochtig, voedt het en voorkomt besmetting: maw houdt het oogoppervlak gezond.
De bestanddelen van traanvocht worden aangeleverd door de traanklier, het oogslijmvlies en vetkliertjes in de oogleden (de Meiboomklieren).
Voornamelijk de buitenste lipidenlaag heeft een erg belangrijke functie: ze voorkomt verdamping van de diepere vochtlaag.
Bij ontbreken of slecht functioneren van deze laag, ontstaat het “Droge Ogen Syndroom”. Meiboomklierdysfunctie (cfr. Topic op deze website: Blefaritis) is de meest voorkomende oorzaak van drogen ogen.
Tranen worden continu aangemaakt. Deze tranen worden verspreid over het oog door de knipperslag van de oogleden en weer afgevoerd via het traanafvoersysteem. Op het onderste en bovenste ooglid aan de neuskant, zit een traanpunt (punctum). Hier begint het afvoersysteem van het oog: het traankanaal.
Traanvocht dat evenwichtig is samengesteld uit de juiste percentages lipiden, vocht, eiwitten, slijm, electrolyten en vitaminen houdt het oogoppervlak vochtig, voedt het en voorkomt besmetting: maw houdt het oogoppervlak gezond.
De bestanddelen van traanvocht worden aangeleverd door de traanklier, het oogslijmvlies en vetkliertjes in de oogleden (de Meiboomklieren).
Voornamelijk de buitenste lipidenlaag heeft een erg belangrijke functie: ze voorkomt verdamping van de diepere vochtlaag.
Bij ontbreken of slecht functioneren van deze laag, ontstaat het “Droge Ogen Syndroom”. Meiboomklierdysfunctie (cfr. Topic op deze website: Blefaritis) is de meest voorkomende oorzaak van drogen ogen.
Tranen worden continu aangemaakt. Deze tranen worden verspreid over het oog door de knipperslag van de oogleden en weer afgevoerd via het traanafvoersysteem. Op het onderste en bovenste ooglid aan de neuskant, zit een traanpunt (punctum). Hier begint het afvoersysteem van het oog: het traankanaal.
Symptomen/klachten
- Wisselend zicht
- Schurend gevoel (alsof er een zandkorrel in oog zit)
- Jeuken en branden
- Vermoeid, zwaar gevoel (vooral bij lezen…)
- Slecht verdragen van contactlenzen
- Gevoeligheid aan rook, licht, airco
- Tranenvloed
- Rode ogen
- Dichtgekleefde en moeilijk te openen oogleden (vooral ’s morgens)
Voortdurend tranen en toch droge ogen
Wanneer de ogen onvoldoende worden bedekt door een goed opgebouwde tranenfilm (mucus/water/olie), ontstaan kleine droogteletsels die ‘reflextranen’ uitlokken. Dit is een poging van het lichaam om de droogteletsels te herstellen. Echter zijn deze reflextranen opnieuw van een slechte kwaliteit (= te waterig). Ze volstaan niet om de droogteletsels te herstellen, zodat de tranenvloed dikswijls blijft bestaan.
Daarom worden, ondanks de eigen overvloedige (slechte) reflextranen, toch nog (goede) kunsttranen voorgeschreven.
Diagnose
De diagnose kan worden gesteld na een oogonderzoek door de oogarts. Bij dit onderzoek zal de hoeveelheid en de kwaliteit van het traanvocht gemeten worden. Er wordt ook gekeken naar de bevochtiging van het hoornvlies en of er schade is opgestreden door te weinig traanvocht.
Oorzaak
-
Meestal wordt het oogoppervlak beschadigd door:
- Een verminderde traanproductie: te weinig waterproductie door de traanklier
- Een overmatige verdamping van het traanvocht waardoor het traanvocht te ‘zout’ wordt, de oppervlakkige
cellen van het hoornvlies aantast en er tevens een ontstekingsreactie uitlokt waardoor het oogoppervlak
verder wordt beschadigd. Ook de traanproductie zelf wordt verstoord zodat een vicieuze cirkel
ontstaat.
- Verschillende factoren beïnvloeden het ontstaan van droge ogen:
- Biologische factoren
- Leeftijd
- Geslacht (vrouwen)
- Hormonale beïnvloeding (menopauze, zwangerschap)
- Omgevingsfactoren
- Airco
- Verwarming
- Rokerige ruimte
- Leefgewoonten
- Beeldschermgebruik
- Contactlensgebruik
- Vitamine tekort
- Oogchirurgie
- Medische voorgeschiedenis
- Schildklierlijden
- Reumatische aandoeningen/auto-immuunziekten
- Neurologisch lijden
- Huidziekten (acne rosacea)
- Medicatie
- Oogdruppels met bewaarmiddelen
- Slaapmiddelen en antidepressiva
- Chemotherapie
- Hormonen
- Biologische factoren
Behandeling
Genezen is moeilijk! De behandeling dient meestal levenslang of in ‘kuren’ te worden aangehouden.
- Algemeen advies
Mijd de factoren die het ontstaan van droge ogen veroorzaken; let voornamelijk op uw medicatiegebruik: slaapmiddelen en antidepressiva veroorzaken drogen ogen. - Kunsttranen zonder bewaarmiddelen
- Vormen een supplement, geen geneesmiddel
- Moeten 4 tot 10x/dag worden aangebracht
- Moeten blijvend worden aangebracht
- Er bestaan verschillende soorten kunsttranen. Hoewel de meesten gelijkaardige eigenschappen hebben, zijn er ook belangrijke substantiële verschillen. De oogarts kiest de specifieke kunsttraan die bij u vermoedelijk het meest winst zal geven.
- Kunsttranen zijn vrij te verkrijgen bij de apotheek.
- Voedingssupplementen (omega-3-vetzuren)
- Meibomiusklierhygiëne (zie topic “Blefaritis” op de website)
- Traanafvoerreductie = punctum plugs
Door de (onderste) traanpuntjes af te stoppen met kleine plugjes, blijven de tranen (zowel de natuurlijke als de ingedruppelde kunsttranen) langer aanwezig op het oogoppervlak.
Dit wordt traanpuntocclusie genoemd.- Deze zijn eenvoudig en pijnloos te plaatsen tijdens de consultatie
- Ze worden niet gevoeld, geven geen esthetische belemmering en beïnvloeden de gezichtsscherpte niet
- Ze kunnen worden gecombineerd met contactlenzen en make-up
- Ze worden grotendeels door het ziekenfonds terugbetaald